Medijsko predstavljanje religijskog sadržaja i njegov uticaj na javno mnjenje po pitanju verskog identiteta na Zapadnom Balkanu

Sažetak

Imajući u vidu period rastućih tenzija u vezi sa kontroverznim Zakonom o slobodi veroispovesti u Crnoj Gori usvojenim u decembru 2019. godine, ovaj rad ima za cilj da istraži prave razloge zbog kojih su hiljade ljudi širom Crne Gore i Srbije izašli na ulice, kao i da utvrdi kako lokalni, nacionalni i međunarodni mediji svojim načinom predstavljanja religijskog sadržaja utiču na oblikovanje verskog identiteta na tom delu Zapadnog Balkana. Analizirano je 45 novinskih članaka u periodu od juna 2019. godine do decembra 2020. godine, a izvori uključuju američku štampu (The Washington Post) i sadržaj na engleskom jeziku koji plasira Al Džazira, kao arapska medijska kuća sa sedištem u Dohi, a koja je 2011. godine pokrenula program na Balkanu, te crnogorska štampa (Pobjeda, Dnevne novine) i srpska štampa (Informer, Danas). Jedno od ključnih istraživačkih pitanja ovog rada tiče se načina na koji mediji doprinose kako podizanju svesti javnosti o temi koja je od presudnog značaja za očuvanje verskog identiteta na ovom prostoru, tako i stvaranju lažne slike o verskom identitetu u javnosti putem plasiranja lažnih vesti i/ili kroz površno izveštavanje o složenim pitanjima koja iziskuju interdisciplinarni pristup. Takođe, u radu se istražuju mehanizmi putem kojih mediji doprinose povećanju javne svesti o ovom pitanju, što je od ključnog značaja za očuvanje verskog identiteta. Podjednako je važno uzeti u obzir i ulogu medija u oblikovanju javnog mnjenja po pitanju verskog identiteta koji, kako zbog širenja lažnih vesti, tako i zbog neadekvatnog i nepotpunog izveštavanja o složenim pitanjima koja zahtevaju multidisciplinarni pristup, neretko biva u velikoj meri pogrešno percipiran u javnosti. Analiza odabranih članaka religijske sadržine i njihovog načina predstavljanja od strane medija ukazuje na potrebu za odgovornim novinarstvom, medijskom pismenošću i nepristrasnim izveštavanjem u medijskom pejzažu sklonom čestoj promeni. Poziva se na konstruktivni dijalog između verskih institucija, države i digitalnih građana kako bi se sa promišljenošću koračalo kroz digitalno doba.